Χρήστου, Γιάννης

(Ηλιούπολη, Κάιρο 1926 – Αθήνα 1970). Έλληνας συνθέτης. Από το 1945 πηγαίνει στην Αγγλία όπου σπουδάζει φιλοσοφία με τον Βιτγκενστάιν στο King’s College του Καίμπριτζ, και μουσική με τον Ρέντλιχ (μαθητή και μελετητή του Άλμπαν Μπεργκ στο Λέτσγουερθ. Το 1949 συνεχίζει τις μουσικές του σπουδές, πρώτα στη Ρώμη και λίγο αργότερα στη Γένοβα, ενώ τα καλοκαίρια του 1949 και 1950 παρακολουθεί τις μουσικές παραδόσεις της Ακαντέμια Κιτζιάνα στη Σιένα. Eν τω μεταξύ ταξιδεύει στην κεντρική Ευρώπη, και για ένα χρονικό διάστημα μένει στη Ζυρίχη, όπου παρακολουθεί μερικά από τα μαθήματα ψυχολογίας του Καρλ Γιουνγκ. Το 1951 ξαναγυρίζει στην Αίγυπτο και τέλος το 1960 εγκαθίσταται μαζί με την οικογένειά του, οριστικά στην Ελλάδα –αρχικά στο πατρικό του κτήμα στη Χίο και αργότερα στην Αθήνα. Την πρώτη του επίσημη εμφάνιση ως συνθέτης την πραγματοποιεί το 1949 με το συμφωνικό έργο του Μουσική του Φοίνικος, που σημείωσε μεγάλη επιτυχία και όπου διακρίνονται ήδη τα βασικά γνωρίσματα της τέχνης του. Ακολουθούν η Πρώτη Συμφωνία (1951) για γυναικεία φωνή και ορχήστρα, σε κείμενο που έχει παρθεί από ένα ποίημα του Τ.Σ. Έλιοτ, που αργότερα ο συνθέτης το ενσωμάτωσε στα Έξι τραγούδια πάνω σε ποιήματα του Τ.Σ. Έλιοτ (1957) για μεσόφωνο και πιάνο ή ορχήστρα, οι Μετατροπές (1960) για ορχήστρα, η Τοκάτα για πιάνο και ορχήστρα (1962), οι Πύρινες Γλώσσες (1964), για σολίστες, χορωδία και ορχήστρα, πάνω σε αποσπάσματα, που διάλεξε ο ίδιος ο συνθέτης, από την Αγία Γραφή, το Μυστήριον (1966), ορατόριο για αφηγητές, 3 χορωδίες, ορχήστρα, μαγνητοταινία και ηθοποιούς, βασισμένο σε αρχαία αιγυπτικά κείμενα, παρμένα από το Βιβλίο των Νεκρών, Πράξη για 12 (1966) για έγχορδα και κρουστά, Εναντιοδρομία (1968) για ορχήστρα κ.ά. Το δημιουργικό έργο του X. συμπληρώνεται από μια σειρά μουσικών υποκρούσεων, που άφησαν εποχή, για την εκφραστική τους δύναμη και ιδιαίτερα για τον τρόπο με τον οποίο η μουσική ενσωματώνεται στη σκηνική δράση και τη σχολιάζει, ανάμεσα στις οποίες εξαιρετική επιτυχία σημείωσαν οι υποκρούσεις τους για τους Πέρσες (1965), τον Προμηθέα Δεσμώτη (1963) και τον Αγαμέμνονα (1964) του Αισχύλου, για τον Οιδίποδα Τύραννο (1969) του Σοφοκλή, που βασίζεται ολόκληρη σε ηλεκτρονική μουσική, και τέλος για τους Βατράχους του Αριστοφάνη (1966). Ο βίαιος θάνατός του (σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στις 8 Ιανουαρίου 1970, μια μόλις ημέρα πριν συμπληρώσει τα 44 χρόνια του) δεν επέτρεψε να ολοκληρώσει τη σύνθεση της όπεράς του Ορέστεια, που βασίζεται στη μουσική υπόκρουση για μια διασκευή της Ορέστειας του Αισχύλου, που είχε γράψει το 1967 για την αγγλική τηλεόραση, όπου και πρωτοδόθηκε.